Biyoçeşitlilik Nedir?

Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bir bütündür. Başka bir deyişle biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, bu genleri taşıyan türlerin, bu türleri barındıran ekosistemlerin ve bunları birbirine bağlayan olayların (süreçlerin) tamamını kapsar. Bu durumda bir ekosistemdeki biyoçeşitlilik, üç ana bölümden oluşmaktadır:

  1. Genetik çeşitlilik,
  2. Tür çeşitliliği,
  3. Ekosistem çeşitliliği.

1. GENETİK ÇEŞİTLİLİK

Kalıtsal olarak geçen, varoluşun fiziksel ve biyokimyasal özelliklerini belirleyen biyokimyasal paketler olarak tanımlanabilir. Kısaca bir tür içindeki çeşitliliği tanımlar. Genetik çeşitlilik bir tür popülasyon, çeşit, alt-tür ya da ırk içerisindeki gen farklılığıyla ölçülür. Tür içinde genetik çeşitliliğin olması ya da türün genetik tabanının geniş olması, o türün değişik koşullara uyum esnekliğini arttırarak neslinin sürmesine yardımcı olur.

2. TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ

Tür çeşitliliği, bir bölgede mevcut olan türlerin çeşitliliğini ve sayısını ifade eder. Bir bölge doğal olarak yetişen tür sayısı bakımından zengin ise tür çeşitliliği bakımından da zengin sayılır. Türler, yüz binlerce hatta milyonlarca yıllık evrimsel bir geçmişe bağlı olarak ortaya çıkarlar. Türün bireyleri, taşıdıkları genlerin kontrolü altında, belirli ortak dış özellikler, iç özellikler ve davranış özellikleri sergilerler.

3. EKOSİSTEM ÇEŞİTLİLİĞİ

Belli bir alanda yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim içinde olan canlılar ile cansız çevrelerin oluşturduğu bütüne ekosistem denir. Ekosistem kısaca doğa parçası demektir. Bu parça dünyanın bütünü olabileceği gibi, onun bir kıtası, kıtanın bir bölgesi, bir ülke, bir kent ya da bir köy olabilir. Hatta evinizde çiçek yetiştirdiğiniz saksılar veya akvaryumunuz da bir ekosistemdir. Çünkü çiçek saksısında ya da akvaryumda bile çeşitli canlı ve cansız varlıklar vardır. Bu canlı ve cansız varlıklar sürekli bir etkileşim içerisindedirler.Ekosistemler, ister gezegenimiz kadar büyük isterse bir akvaryum kadar küçük olsunlar, sistem özelliği gösterirler. Bir şeyin sistem özelliği göstermesi ya da sistem olması demek ayrı ayrı görev yapan parçalardan oluşan bir bütün olması demektir.

TÜRKİYE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ

Türkiye, hem flora hem de fauna açısından çok büyük bir zenginliğe sahiptir. Dünya'da mevcut 37 ayrı flora bölgesi vardır, bunlardan üç farklı bitki coğrafyası bölgesi ise Türkiye'de yer almaktadır. Türkiye'nin bu üç farklı bitki coğrafyasının birleştiği noktada olması, floristik zenginliğinin sebeplerinden bir tanesidir.

Türkiye'de ortalama 3500 tanesi endemik olmak üzere 11000 bitki türü vardır, tüm Avrupa Kıtası'nda ise 3000 tanesi endemik olmak üzere 12000 bitki türü yaşamaktadır. Görüldüğü gibi bitki zenginliği açısından Türkiye, tek başına bir kıtadan daha zengindir. Fauna açısından ise Türkiye'de ortalama 120 memeli türü, 413 kuş türü, 93 sürüngen türü, 18 kurbağa türü, 276 deniz balığı türü ve 236 iç su balık türü ve alt türleri bulunmakta ve ayrıca 60–80 bin arası sayıda böcek türü yaşamaktadır. Tür zenginliği, fauna açısından da Türkiye'yi öne çıkarmaktadır.

Bütün Dünya'ya yayılmış ve temel besin maddesi olan birçok bitkinin anavatanı yani gen merkezi Türkiye'dir. Başta buğday olmak üzere arpa, yulaf, fiğ, nohut ve mercimeğin yabani ataları Türkiye'de bulunur; ayrıca kiraz, vişne, incir, fındık, erik, asma, kayısı ve bademin anavatanı da Türkiye'dir. Yeryüzünde 9 adet gen merkezi vardır ve bunların 2 tanesi Türkiye sınırları içerisindedir.

© 2024, Döşemealtı Belediyesi Ekolojik Kreş.