OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE UYUM SÜRECİ
SEVGİLİ EBEVEYNLER;
Kreşe başlama olayı çocuğun toplumsallaşma sürecinde önemli bir basamaktır. Okul öncesi eğitim, bir anlamda çocuğun aile dışına attığı ilk adım olarak düşünülmelidir. Çocuk, kreşe başladığı zaman tüm kurallarını bildiği aile ortamından henüz hiçbir kuralını bilmediği, tanımadığı kişilerin bulunduğu bir ortama girmektedir. Bu yeni durum, çocuklarda uyum sorunu yaratabilir. Kreşe yeni başlayan çocuk ayrılma kaygısı yaşayabilir. Koruyucu ve aşırı hoşgörünün olduğu aile ortamlarında yetişen çocuklarda kaygılar daha yoğun bir şekilde görülebilir. Ancak ortamı keşfettikten, arkadaşlarını ve öğretmenlerini tanıdıktan sonra bu kaygılar ortadan kalkar.
Kreşe yeni başlayan çocuk için aile ortamı ve ebeveynlerinin tutumu da önemlidir. Özellikle annenin de duygusal olarak hazır olması gereklidir. Çocuğun ayrılırken duygusal olarak annenin üzüntü ve kaygısını hissetmesi uyum sürecini zorlaştırmaktadır. Uyum sürecindeki tepkiler bireysel farlılıklar göstermektedir. Bazı çocuklar ilk üç gün ya da bir hafta ilgili ve istekli olur.
Uyum Sürecinde Ailenin Yapabilecekleri
- Ailenin göstereceği kararlılık, sabır, okul öncesi eğitime ve başladığı eğitim kurumuna gösterdiği inanç ve güven çocuğun uyumunu kolaylaştırır.
- Kreş hakkında çocuğa açıklama yapmak ve kreşi tanıtmak uyumu kolaylaştırır.
- Kreşin sadece çocukların bulunduğu bir yer olduğu söylenip anne ve babaların bulunmadığı, işe gittiği açıklanmalıdır.
- Aile çocukla okula geliş gidiş saatleri ile ilgili konuşmalı, sadece belli bir zaman dilimi içinde kreşte kalacağı söylemeli, onu alabileceği süreyi onun anlayacağı terimlerle anlatıp, o süreyi geçirmeden almaya dikkat etmelidir.
- Kreşe her gün gidilmesi gereken oyun, arkadaş ve eğitim yeri olduğu anlatılmalı ancak abartılmış ve yanlış bilgi verilmemelidir. Aksi durumda çocuk kendisine anlatılanlarla bulduklarını karşılaştığında aradığını bulamayacak ve okula güveni kalmayacaktır.
- Özellikle ilk günlerde çocuk kapıdan teslim edilip kapıdan teslim alınmalı, vedalaşma mümkün olduğunca kısa tutulmalı. Vedalaşmada çocuk ağlamaya başlasa bile ayrılma konusunda kararlı davranılmalı. “Ben şimdi gidiyorum” deyin ve geri geleceğinizi söyleyin. Bunun ne zaman olacağını onun anlayacağı terimler çerçevesinde ifade edin. İyi olduğunu kontrol etmek için durup arkaya göz atmayın.
- İlk günlerde fazla soru sormak, ne yediği ile ilgilenmek çocuğun uyumunu bozabilir. Sadece ”Günün nasıl geçti?” diyerek kendisinin anlatması beklenilmelidir.
- Aile çocuğa okulda mutlu olacağını, güvenlikte olacağını, orada onunla ilgilenecek bir öğretmeni olacağını, isteklerini öğretmeni ile paylaşabileceğini söyleyerek çocuğun öğretmenine karşı güven duymasını sağlamalıdır.
- Uyum sorunları hafta başından hafta sonuna doğru azalma gösterecektir. Ancak hafta sonundan sonra tekrar artma olabilir. Bu normal bir süreçtir. Ancak ebeveynlerin kararlı, tutarlı ve sabırlı oluşu bu duruma çözüm olacaktır.
UZM. PSİKOLOG TESLİME MERVE ÖZTÜRK